ورتݨ آلا:مسلوب پتافی
ڈوھڑا۔
آئے عشق سلامت توڑ نبھا بھانویں رگ رگ دے وچ رچدا ونج۔
بھانویں مجنوں کر سسی کر میڈے دل تے سجدا چچدا ونج۔
تے انھاں درد فراق دے گالھیں کوں توں تیراں دے نال تچھدا ونج۔۔
میڈے دل دی ڈھوری نازک ہی پر بنڑ مسلوب تے مچدا ونج۔۔۔
ڊوھڑہ
ساڈے ہتھ ہتھیار دے ہیلک نہیں
انویں گر تلوار دے کل آندن۔
منھ توڑ جواب ہائیں ڈے سڳدے۔
ساکوں فن فنکار دے کل آندن۔۔
آساں عربآ ذات بلوچ ہیسے۔
تہوں ڈھنگ سردار دے کل آ ندن۔
جڈاں حق تلفی مسلوب تھیسی
حق گھݨ حقدار دے کل آندن۔
قسط نمبر1
[مکل واتھ] بشکریہ روزنامہ جھوک دیرہ اسماعیل خان
لکھت : سیف اللہ بیقرار
سرائیکی وسب دی ابھی پچادھی وادھی مکل وادھ جیندے لموں سنگھڑ ، اُبھوؤں کوہ رتا ( کوہ خیسور ) ، پچادھوں جنو بی وزیرستان ( کوہ سلیمان ) تے پوادھوں دریا
سند ھ لگدے۔اینداوایا 150 میل لمباتے گھٹ ودھ 80 میل پولا ہے ۔ایں وادی اپنی زندگی دے کئی اُچ جِھک ݙٹھن ۔ خوشحالی وی ݙِٹھی اے، ویرانی وی ݙِٹھی
اے ، سڳوسانوی وی رہی اے نِڳو سانوی وی رہی اے ۔ ݙُکھ تے سُکھ وی بھُگتائن ۔ دھاڑےبازاں دیاں ماراں وی جھَلین تے قبضہ گیراں دی رَڑ کا رُڑ کی وی
تھیندی رہی اے ۔ایند یاں ڈکھاں گوں من دی کوٹھی اِچ پا کے سرائیکی دھرتی دی عظیم ہَستی سئیں خواجہ غلام فریدآپݨے کلام اِچ فرمیندن ۔
مکل وادھ سوادھ دو روروواٹ نہاراں
یعنی مکل وادھ د سوادھ دومونھ کر کے روروتکیندا پیاں ۔ماہرین فریدیات نے ایکوں کِتھائیں مکلوادھ لکھیئے کتھائیں مکلی واہ ،کہیں ا یکوں دامان دا پُراݨا تے اصلی ناں لکھیے ،(اساں وَݙکیاں توں مکل وات سُݨدے ہاسے)انہاں دی سوچ اپنی جاہ تے پر میں ایں ڳال کوں ایں سمجھینداں جو خواجہ سئیں ہِک وڈی سوچ تے فکر دے ما لک ہن ۔ انہاں مکل وادھ دا ذکر کہیں واہ راہ دی بنیاد تے نہیں کیتا بلکہ انہاں اپݨےوسیب دا ابھا پچادھی ٻنا ڈّسے تے روندے ایں ڳاہلوں بیٹھے ہن جو ایں وادی لَنگھے دور دے بہوں ݙِکھ ݙِٹھن تے ایندے وسندَڑ اُبھوں پچادھوں آنوݨ آلے
مریلیاں دے راہ تے پہلے آندن ،کیوں جو در گومل ایندے اُبھے بچادھی ٻَنے تے ھِ جہڑھاوی حملہ آور ایں درے توں لنگھداہااُوندا پہلا پَیر مکل وادھ دی وسوں
وچ ہوندا ہا تے وَل او اُتھوں دے وسندڑاں دی جیڑھی اَٹ کر یندا ہا اُوندا اَنت کائناں ہوندا ہَئی انہاں حملہ آوراں دے ظلم ظللھ کوں یاد کرتے وی روند ے پے ہَن تے اوکوں اُوں ویلہے دے حالات وی ڄَپِیندے پئے ہَن جو مکل وادھ دے وسندڑاں دے ݙُکھ اڄاں وی پاندھو ہِن
تےاوں ویلے جݙاں سئیں خواجہ غلام فرید24 جولائی 1901 کوں اتھوں بُرقہ وَٹیندے پئے ہَن اُوں ہی سال 9 نومبر1901 اِچ سوہݨی تے من موہݨی وادی مکل وات کوں آپݨے صدیاں پُراݨے سماج دےپَکے ڳانڈھے کوتروڑکے ہِک ایجھیں سماج دے جبر ہیٹھ ݙِتا ویندا پیا ہا جیندے نال سوائے غَیم دے ٻَئ ناں کوئی رِیت ملدی ہائی تے ناں کوئی پَریت، تاں ایں کیتے خواجہ سئیں دا روݨ بجا ہئی جو120 سال لنگھݨ دے بعدوی ہُݨ تائیں قبضے توں جان نی چُھٹ سڳی اوں
ویلےدے حالات کوں ݙیکھ کرائیں تاں ہِک خواجہ غلام فرید سئیں ہوراں روندے پئے ہَن تے ہُݨ تاں مکل واده (دیرہ اسماعیل خان ) توں گھن کرائیں رحیم یارخان تے بہاولپور
تائیں پوری قوم روندی پئی ہے تے ایں جبر دا ڳاٹا مروڑَݨ کیتے کوُک رلیندی پَئ اے